Những ngày này, tại cảng Hải Phòng đang diễn ra tình trạng quá tải các container hàng đông lạnh một cách nghiêm trọng.

Hơn 1.000 container ứ đọng, khiến cảng Hải Phòng phải bố trí cả cả những bãi chứa không chuyên dụng để xếp hàng, nhiều container hàng đông lạnh đã phải  xếp tràn ra gần cạnh đường.

Bãi chứa chuyên dụng quá tải

Trong thông báo mới nhất ngày 1.6, Phó TGĐ Cty TNHH MTV cảng Hải Phòng Bùi Chiến Thắng cho biết, Cảng tạm dừng nhập hàng container đông lạnh tạm nhập tái xuất và chỉ tiếp nhận hàng container đông lạnh phục vụ cho tiêu dùng nội địa Việt Nam với số lượng không quá 15 container/chuyến tàu. 

Nguyên nhân là do hiện nay số container lưu bãi nằm trong cảng quá lâu do chủ hàng chậm rút hàng ra khỏi cảng, trong khi đó lượng hàng container về ngày một nhiều làm cho cảng lâm vào tình trạng quá tải về bãi và thiếu điện năng phục vụ cho việc bảo quản hàng hoá đông lạnh này.
 
Cảng Hải Phòng cũng đề nghị các hãng tàu cam kết phải rút số container đông lạnh sau 48 tiếng đồng hồ nhập vào bãi cảng (hàng phục vụ nội địa). Những hàng tái xuất đã nhập rồi phải rút sau 20 ngày kể từ ngày thông báo.

Theo ông Bùi Chiến Thắng, hiện tại Cảng Hải Phòng đang tồn đọng 1.102 container hàng thực phẩm đông lạnh gồm thịt, nội tạng trâu bò, dạ dày lợn, chân gà... có xuất xứ từ các nước Mỹ, Australia, Brazil, Ấn Độ, qua một trung gian nhập về Việt Nam rồi chuyển đến nước thứ ba (chủ yếu là Trung Quốc).
 
Trong khi đó, bãi container chứa hàng đông lạnh chuyên dụng (nơi có ổ cắm điện chuyên dụng để bảo quản hàng) chỉ có thể chứa được 600 container. Số hàng còn lại, cảng đã phải huy động hết những ổ cắm điện lưu động và bố trí xếp các container đông lạnh này ở những bãi vốn dùng để xếp hàng khô và tận dụng những các khu xưởng cơ giới, khu tháp nước để chứa hàng. Trong khí đó, lượng hàng khô cũng không ngừng tăng trưởng từ 10.000 lên đến 14.000 TEU. Vì vậy, cảng buộc phải có thông báo với các chủ tàu, chủ hàng.

Cần điều chỉnh hợp lý

Ông Vũ Nam Thắng - GĐ XN xếp dỡ Cảng Chùa Vẽ - một đơn vị có khả năng tiếp nhận lượng hàng hoá lớn nhất của cảng Hải Phòng - cho biết: Hiện tại, bãi container chứa hàng đông lạnh của cảng đã quá tải, phải bố trí xếp chồng thành 3–4 tầng. 

Trước đây, trung bình mỗi ngày cảng tiếp nhận 50 -60 container, số hàng rút đi khoảng 30-40 container. Dù vẫn có hàng tồn đọng, nhưng cảng vẫn còn chỗ để chứa. Tuy nhiên, khoảng 1 tháng trở lại đây, hàng nhập vẫn vậy, nhưng hàng xuất đi chưa đến 10 container/ngày. cá biệt như tại Tân cảng Hải Phòng, trong vòng 3 ngày mới có 1 container hàng được xuất. Thế nhưng, chỉ trong ngày 1.6, có 3 tàu cập cảng Hải Phòng mang theo 136 container hàng đông lạnh càng làm cho tình trạng quá tải thêm trầm trọng. 

Hiện tại, Cảng Hải Phòng cũng đang phải tiết giảm 30% điện năng tiêu thụ theo yêu cầu của ngành điện. Do đặc thù phải sử dụng nguồn điện năng lớn (hàng đông lạnh phải được bảo quản ở nhiệt độ -1600C), nên Cảng đã phải sử dụng thêm 2 máy phát điện để bảo quản hàng đông lạnh, dẫn đến chi phí tăng cao hơn. Trung bình chủ hàng phải trả khoảng 1 triệu đồng/ngày/container hàng đông lạnh, nên nếu không xuất được hàng, thời gian lưu bãi lâu, dẫn đến chi phí có thể cao hơn cả giá trị container hàng. Vì vậy, rất có thể chủ hàng sẽ “bỏ của chạy lấy người”. 

Được biêt, một số cảng khác trên địa bàn như cảng Đoạn Xá, cảng Đình Vũ, Nam Hải... cũng còn tồn đọng lượng lớn hàng đông lạnh chưa được tái xuất. Theo phân tích của ngành hải quan, trước đây, hàng hoá tạm nhập tái xuất sang nước thứ ba thông qua cảng Hải Phòng chủ yếu do các DN nước ngoài thuê các DN trong nước cùng thực hiện. 

Song, gần đây các DN trong nước lại chủ động nhập về để đưa hàng sang nước thứ ba bán kiếm lời. Do đó, một khi việc tái xuất gặp khó khăn thì thiệt hại của những DN trong nước là rất lớn. Ở thời điểm này, tại cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) còn tồn đọng khoảng 700 container hàng đông lạnh đang nằm chờ và chưa được xuất đi. Chính vì thế, các chủ hàng đành phải để hàng tại các cảng thêm thời gian dài dài nữa. 

Trước tình trạng quá tải này, cảng Hải Phòng đề nghị các hãng tàu, các chủ hàng cần chủ động nhận thẳng container từ tàu về các bãi hoặc các kho của mình. Đồng thời đề nghị các hãng tàu có giải pháp tích cực đôn đốc khách hàng rút nhanh container hàng đông lạnh ra khỏi cảng trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhập về cảng. Để giải quyết dứt điểm và tránh tình trạng lặp lại vào những năm sau, đòi hỏi phải có sự vào cuộc dài hơi từ phía các cơ quan chức năng.