Mặc dù đạt giá trị kim ngạch gần 42,9 tỷ USD, tăng 24,1% so với cùng kỳ 2011 và là "điểm sáng" trong bức tranh tổng thể nền kinh tế 5 tháng qua, nhưng lĩnh vực xuất khẩu vẫn đang đối mặt với những thách thức lớn khi thị trường truyền thống bị thu hẹp do khủng hoảng kinh tế, trong khi sức ép cạnh tranh ngày một khốc liệt.

Việc tìm ra các giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu trong những tháng cuối năm là vấn đề được bàn thảo nhiều nhất tại giao ban sản xuất kinh doanh của Bộ Công Thương vào sáng 4-6.

Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, bà Đặng Phương Dung nhận định, do quá phụ thuộc vào thị trường truyền thống nên khi các thị trường này gặp khó khăn, doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cũng bị lao đao. Hơn nữa, nếu Myanmar mở cửa thị trường, đây sẽ là đối thủ cạnh tranh rất lớn với doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) Hoàng Vệ Dũng cho biết: Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may 5 tháng đầu năm đã giảm gần 50% so với cùng kỳ năm 2011. Hiện đã vào mùa cao điểm trong năm nhưng hầu hết các doanh nghiệp dệt may vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đơn hàng. Các đơn hàng có xu hướng giảm giá khi các thị trường xuất khẩu chủ lực là EU và Mỹ vẫn tồn nhiều sản phẩm quần áo Đông Xuân, nên các nhà phân phối không nhập thêm hàng.

Trong khi đó, dự báo thị trường những tháng cuối năm cũng rất khó khăn và doanh nghiệp Việt Nam còn phải chịu thêm sức ép cạnh tranh rất lớn về giá xuất khẩu và thị trường từ các doanh nghiệp Myanmar khi Chính phủ nước này triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và ưu đãi thu hút đầu tư bằng mọi giá.

Cùng cảnh khó khăn giống dệt may, ông Trần Quốc Mạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Mỹ nghệ chế biến gỗ TPHCM lo lắng: Kinh phí xúc tiến thương mại cho ngành gỗ đang bị cắt giảm mạnh. Cho đến thời điểm này, hội chợ triển lãm cực lớn về xuất khẩu đỗ gỗ là Hội chợ Lavegas (Hoa Kỳ) sẽ bắt đầu vào tháng 8 nhưng Hiệp hội vẫn chưa có phản hồi về sự hỗ trợ từ Bộ Công Thương để doanh nghiệp có kế hoạch chuẩn bị hàng hóa xuất khẩu. Trong khi đó, Mỹ là thị trường quan trọng nhất cho xuất khẩu gỗ và chiếm tỷ trọng tới 40% trong tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này.

Thống kê của Vụ Xuất nhập khẩu cho thấy: Nhờ tận dụng được ưu đãi thuế quan từ việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa C/O trong các thị trường có Hiệp định tự do thương mại (FTA), tổng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tận dụng được ưu đãi này trong 5 tháng qua đạt trên 5,5 tỷ USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm 2011 với giá trị đơn hàng tăng cao. Nhờ vậy, tỷ trọng xuất khẩu vào các thị trường như Trung Quốc, Ấn Độ, Lào đều tăng mạnh.

Bên cạnh việc tiếp tục tái cơ cấu sản phẩm hàng hóa xuất khẩu để đạt giá trị gia tăng cao, các doanh nghiệp xuất khẩu cần tận dụng triệt để cơ hội ưu đãi của FTA để mở rộng thị trường xuất khẩu. Đây chính là chìa khóa tiến tới thành công của doanh nghiệp, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu, ông Phan Văn Chinh nhấn mạnh.

Theothuongmai.vn